انتقاد کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری رفسنجان به حضور کم‌رنگ رفسنجان در نمایشگاه گردشگری تهران
با وجود محدودیت های سفر، کرونا در دو سال گذشته صنعت گردشگری را با رکود بی سابقه ای مواجه کرد و این حوزه با ضرر و زیان های قابل توجهی روبرو شد. در کشور این صنعت نوپا در سال های اخیر رونق گرفته بود و در همین راستا شهرهایی به مانند شهر رفسنجان که از نظر گردشگری چندان شناخته شده نبود، با احیای آثار و ابنیه تاریخی، معرفی جاذبه های طبیعی گردشگری، احیاء صنعت هتل داری و بوم‌گردی، ثبت آثار ملموس و ناملموس میراث و… به مانند کودکی نوپا در حال جان گرفتن بود تا سهم خود را از صنعت گردشگری تا حدودی بدست آورد. اما شیوع کرونا صنعت گردشگری رفسنجان را هم به مانند خیلی از شهرهای معروف گردشگری کشور دچار خسارت های جبران ناپذیری کرد.
به گزارش پایگاه خبری شایوردنیوز/گزارش: فاطمه ملایی/پانزدهمین نمایشگاه بین الملی گردشگری و سی و پنجمین نمایشگاه صنایع دستی در هفته دوم بهمن ماه با حضور فعالان و متخصصان صنعت گردشگری در محل دائمی نمایشگاه های تهران برگزار شد که در این رویداد مهم کشوری، شهرستان رفسنجان هم با همکاری شهرداری، غرفه ای در بخش ویژه استان کرمان برپا کرد که البته در این نمایشگاه، متولی اصلی صنعت گردشگری، اداره صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری رفسنجان حضور نداشت و به علت اختلاف نظراتی که وجود داشت متولیان گردشگری از حضور در این نمایشگاه امتناع کردند که ضعف در اجرای برنامه ها و نبود نشست های جانبی و تخصصی در نمایشگاه، صدای متولیان و فعالان حوزه گردشگری رفسنجان را درآورد و انتقادات زیادی به برگزارکنندگان غرفه رفسنجان روانه شد.
نمایشگاه گردشگری فرصت سازی یا فرصت سوزی؟
یکی از فعالان حوزه گردشگری با طرح این سوال که آیا نمایشگاه گردشگری، فرصت سوزی بود یا بدست آوردن یک موقعیت مناسب برای معرفی حوزه گردشگری و میراث رفسنجان؟ بیان می کند: حضور در نمایشگاه تهران فرصتی بسیار مغتنم است که سالی یکبار اتفاق می افتد تا فعالان حوزه گردشگری هر شهر، توانمندی ها و ظرفیت های خود را به نمایش بگذارند، که باید در این زمینه متولیان حوزه گردشگری و شهری با همفکری، هم اندیشی و نشست های کارشناسانه به یک جمع بندی منسجم برسند که چگونه در نمایشگاه تهران حضور پیدا کنند و در این رابطه از افرادی که در زمینه گردشگری، تورگردی، جذب گردشگر و توریست فعال هستند، مشورت گرفته تا ایده ها به صورت عملی اجراء شود و فرصت ها از بین نرود و نسوزد و به زبان ساده باید فرصت سازی کرد تا فرصت سوزی!
وی با بیان اینکه برپایی غرفه و بردن اتوبوس گردشگری به تنهایی هیچ کمکی به معرفی آثار تاریخی و ظرفیت های گردشگری نمی کند، می گوید: تولید محتوا و ساخت کلیپ، آخرین دستاوردهای نوآوری و خلاقیت و جایگاه استارت آپ ها در حوزه گردشگری یکی از برنامه ها و موضوعات مهمی است که باید مدنظر داشت که از جایگاه ویژه ای در نمایشگاه برخوردار هستند که شرکت ها و آژانس ها و فعالان حوزه گردشگری بر سر آن به رقابت می پردازند. اما متأسفانه امسال در نمایشگاه تهران، غرفه رفسنجان در این مورد بسیار ضعیف عمل کرد و آن طور که انتظار می رفت ظرفیت ها و توانمندی های حوزه گردشگری به نمایش گذاشته نشد و افرادی هم که در این نمایشگاه حضور داشتند، تخصص و علم کافی نداشتند که تمامی ظرفیت ها، پتانسیل ها و داشته هایمان را به نمایش بگذارند و به فعلان حوزه گردشگری داخلی و خارجی معرفی کنند.
این مدیر آژانس مسافرتی با اشاره به این که بازدید گذرای مردم از غرفه به تنهایی هیچ مشکلی از حوزه گردشگری را کم نخواهد کرد، خاطرنشان می کند: این نمایشگاه این فرصت را بدست می داد که آژانس ها و تورهای فعال رفسنجان با آژانس های مطرح کشور در حوزه گردشگری گفت و گو و مذاکره کنند تا یک ارتباط تنگاتنگی بین آن‌ها برقرار شود تا در زمینه جذب و ورود گردشگر به هر شهر با هم مبادله داشته باشند و به حتم این فرصت در نمایشگاه تهران مهیا بود؛ زیرا آژانس های معروف در نمایشگاه حضور داشتند و می توانستیم باب مذاکرات و روابط گردشگری را باز کنیم که متاسفانه این فرصت هم از بین رفت.
فعالان گردشگری و هتل‌داری در رفسنجان به نکته دیگری هم اشاره می کنند که در غرفه رفسنجان معرفی خانه های بوم گردی، هتل ها و تجهیزات هتل‌داری، سفره خانه های سنتی و رستوران ها و…آنچنان که انتظار می رفت، توسط افراد حاضر در نمایشگاه انجام نگرفت. رفسنجان در حوزه بوم گردی و هتل‌داری نسبت به سال های قبل پیشرفت های بسیار خوبی داشته است که باید این توانمندی ها معرفی شوند.
اختلاف نظرها، متولی میراث فرهنگی و گردشگری را کنار گذاشت!
فاطمه ابریشمی کارشناس گردشگری در خصوص نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران و حضور رفسنجان در این نمایشگاه می گوید: باید بعضی از واقعیت ها را بدون روتوش گفت. متولی گردشگری در هر استان و شهرستان میراث فرهنگی و گردشگری است. اما امسال بدلیل بعضی از اختلاف نظرها، شهرداری رفسنجان با آقایی که بوم گردی دارد، میراث فرهنگی رفسنجان را کنار گذاشتند و شخصا با اداره میراث فرهنگی کرمان وارد عمل شدند و غرفه ای در داخل نمایشگاه و دو مکان هم بیرون از نمایشگاه با بودجه ای نزدیک ۱۵۰ میلیون تومان گرفتند، بدون اینکه از متولیان اصلی حوزه گردشگری نظرخواهی شود.
ابریشمی بیان می کند: از اینکه شهرداری رفسنجان وارد حوزه گردشگری شده و در این حوزه سرمایه گذاری و استقبال کرده است، اتفاق بسیار خوبی است. اما باید این نکته را متذکر شد که اداره میراث فرهنگی رفسنجان و متولیان، متخصصان و فعالان گردشگری در این نمایشگاه شرکت نکرده و همکاری هم نکرده اند، که این نشان می دهد که رفسنجان نتوانست آنچنان که باید ظرفیت هایش را در حوزه گردشگری، میراث و صنایع دستی به خوبی و کارشناسانه در معرض نمایش بگذارد و این فرصت ارزشمند بعد از دو سال رکود در صنعت گردشگری از بین رفت.
این فعال حوزه گردشگری که تمامی دوره های تورگردی و گردشگری را گذرانده در ادامه عنوان می کند: به ما گفتند که کارشناسان آگاه و کاردان ما در نمایشگاه حضور دارند. در صورتی که کارشناس گردشگری باید راهنمای تور و همچنین کارت اداره میراث فرهنگی را داشته باشد و یا اینکه آژانس مسافراتی، خدماتی و گردشگری داشته باشد، که هیچ کدام از این عوامل در این نمایشگاه حضور نداشتند. چند خانم و آقا بودند که اطلاعات و دانش کافی در این حوزه ندارند، فقط صاحب بوم گردی هستند.
وی با بیان این که برگزاری نمایشگاه بدون برنامه ریزی بوده است، اضافه می کند: در این نمایشگاه و در غرفه رفسنجان از متخصصان و کارشناسان حوزه گردشگری و میراث و افراد کارشناسی که سال ها کلاس‌‌های گردشگری رفته و آموزش دیده اند، آن چنان که انتظار می رفت، استفاده نشده است.
ابریشمی این نکته را هم یادآور می شود و می گوید: اداره کل میراث فرهنگی استان، متولی گردشگری شهرستان رفسنجان را که اداره میراث فرهنگی و گردشگری است، در این نمایشگاه کنار گذاشت. مدیران و معاونین در استان باید با نشست های هم اندیشی و گفت‌و‌گو، حرف ها و اختلاف نظرها را می شنیدند و به درستی تصمیم می گرفتند.
وی این نکته را یادآور می شود افرادی که سفیر گردشگری و اصالتا رفسنجانی هستند، هم گلایه داشتند که به غرفه رفسنجان آمده اند اما در آن زمان کسی حضور نداشته است که آن‌ها را راهنمایی کند.
یکی از دیگران فعالان حوزه گردشگری طبیعت هم با انتقاد شدید از نحوه انتخاب افراد در این نمایشگاه می گوید: کدام کارشناسان گردشگری استفاده شده است؟ افرادی که تورهای غیرقانونی برگزار می کنند که حتی مدرک مرتبط گردشگری هم ندارند!؟ جالب است که تمامی افراد مستعد و باسواد این صنعت و متولی اصلی صنعت گردشگری شهرستان هیچ یک در نمایشگاه حضور نداشتند.
روشن نگه داشتن چراغ گردشگری در دوران کرونا با بازنگری برنامه ها
نکته مثبت دیگری که نمایشگاه تهران داشت، اینکه بارقه و کورسوی امیدی در راستای بازنگری، بازبینی و بازپویایی حوزه گردشگری در دوران کرونا بدست می داد تا با کمک فعالان گردشگری در بخش های دولتی و خصوصی شرایطی فراهم شود که برای تمامی ابعاد و بخش های گردشگری برنامه ریزی انجام گیرد و برگزاری این گونه نمایشگاه ها نشان می دهد که چراغ گردشگری در دوران کرونا هم خاموش نبوده و تمام فعالان گردشگری در تلاش هستند تا این چراغ همچنان روشن بماند.
بی شک در این دو سال که کرونا شیوع پیدا کرد، صنعت گردشگری راه ها و روش های نوینی را برای جذب گردشگر در پیش گرفت و طراحی کرد. بسیاری از کارشناسان تور و آژانس ها بیکار شدند که این نمایشگاه فرصت خوبی بود که تا فعالان حوزه گردشگری از این ظرفیت استفاده کرده و با همکاری یکدیگر زمینه اشتغالزایی را در این حوزه فراهم کنند تا بیش از این رکود صنعت گردشگری به آن ها زیان وارد نکند.
بی توجهی به هنرمندان صنایع دستی
هر چند تعدادی از هنرمندان صنایع دستی رفسنجان هم در این نمایشگاه به طور مجزا غرفه اجاره کرده و متحمل هزینه های فراوانی شده بودند. آن‌ها هم گلایه داشتند که از طرف متولیان صنایع دستی و میراث فرهنگی استان حمایت نشده بودند و در بدترین جای نمایشگاه با هزینه های گزاف غرفه اجاره کرده و باید هزینه هایی به مانند اجاره میز و صندلی و … را هم می پرداختند؛ در صورتی که هنرمندان صنایع دستی دیگر شهرستان ها با حمایت میراث فرهنگی در این نمایشگاه حضور پیدا کرده و دیگر هزینه ای نپرداخته بودند.
نقد جدی به حضور افراد غیرمتخصص در نمایشگاه
هر چند سیدمحسن سجادی مشاور هنری شهرداری رفسنجان در خلال برگزاری نمایشگاه گفته بود: «در غرفه رفسنجان، کارشناسان حوزه گردشگری حضور پیدا خواهند کرد و در خصوص پتانسیل ها و ظرفیتهای گردشگری و سرمایه گذاری در شهرستان رفسنجان به بازدیدکنندگان توضیح می دهند و قرار است مجموعه ای از ظرفیتهای گردشگری شهرستان رفسنجان در این نمایشگاه برای علاقمندان و بازدیدکنندگان به تصویر کشیده شود.» اما فعالان حوزه گردشگری نقدی جدی به این صحبت ها دارند که آن چنان باید از این ظرفیت ها استفاده نشده است و نمایشگاه امسال هیچ بازخورد مثبتی در خصوص حوزه گردشگری نداشته است.
ورود شهرداری رفسنجان در چنین رویداد کشوری، نکته قابل توجه و مثبتی است، که نگاه شهرداری به حوزه گردشگری را می توان از اتفاقات خوب ارزیابی کرد. اما به حتم حوزه گردشگری و میراث متولیان خود را دارد که باید با همفکری، هم اندیشی، مشورت و همکاری چنین رویدادهایی را قوی تر برگزار کرد.
اکنون می توان با نشست هایی که با حضور فعالان حوزه گردشگری برگزار می شود، ضعف های این نمایشگاه را با بحث های کارشناسانه مورد بررسی قرار داد تا در رویدادهای بعدی این نقاط ضعف تکرار نشوند.
